کاهش بویایی بعد از عمل بینی را نمی توان نادیده گرفت این احساس در روزهای ابتدایی عمل ، به دلیل وجود لخته های خون و یا تامپون در مسیر تنفسی کاملا طبیعی است و پس از آن نیز تا مدت چند هفته دوام دارد تا به تدریج حس بویایی مجدد بازگردد با این حال برخی افراد تحت تاثیر جراحی بینی به شکل غیر اصولی که سبب تحریک اعصاب بویایی می شود ، آسیب های جدی پیدا می کنند که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد.
از بین رفتن حس بویایی بعد از عمل بینی
به گفته جراح بینی در اصفهان ، دکتر علیرضا پورصیرفی ، احساس کاهش حس بویایی بعد از رینوپلاستی به ویژه در روزهای ابتدایی ، به این دلیل است که بینی شما دارای پانسمان ، و اسپلینت درون آن می باشد ، بنابراین با خارج کردن اسپلینت از بینی ، هم راه تنفس بیمار و هم حس بویایی بازگشته و جای نگرانی نخواهد بود.
علت کاهش حس بویایی بعد از عمل بینی چیست ؟
یکی از عوارض موقت و رایج رینوپلاستی ، تغییر در حس بویایی است که معمولاً با گذشت زمان برطرف می شود. در ادامه ، به ۳ عامل اصلی که باعث این اتفاق می شوند اشاره شده است:
1. تورم بافت های داخلی بینی : پس از جراحی ، مخاط و بافت های داخلی بینی دچار تورم می شوند. این تورم می تواند مسیر جریان هوا را مسدود کرده و مانع از رسیدن مولکول های بو به گیرنده های بویایی در بخش بالایی بینی شود. در اغلب موارد ، با کاهش تورم در هفته ها یا ماه های پس از عمل ، حس بویایی به حالت طبیعی باز میگردد.
2. تجمع ترشحات و خون خشک شده : بعد از جراحی ، درون بینی ممکن است پر از ترشحات ، لخته های خون یا پوسته های خشک شده شود. این مواد می توانند مجاری بویایی را مسدود کرده و مانع تحریک مناسب گیرنده های بویایی شوند بنابراین سبب کاهش بویایی بعد از عمل بینی می شوند. شستشوی بینی با سرم و رعایت دقیق توصیه های پزشک به رفع این انسداد کمک می کند.
3. آسیب احتمالی به اعصاب بویایی : در برخی موارد نادر ، اگر جراحی با فشار یا آسیب به نواحی نزدیک به اعصاب بویایی انجام شود ، ممکن است حس بویایی به صورت موقت یا حتی دائمی تحت تأثیر قرار گیرد. البته بیشتر جراحان با تجربه ، این ناحیه را با دقت بالا حفظ میکنند تا چنین آسیبی رخ ندهد.
چرا بعد از جراحی بینی حس بویایی از بین می رود؟
یکی از مواردی که می توان آن را به عنوان دلیل کاهش حس بویایی دانست ، ورم بعد از عمل می باشد. ورم شدید داخلی یا حتی خارجی بینی باعث میشود که گیرنده های حسی هیچ بویی احساس نکرده و ارتباط خود را از دست بدهند.
دیگر علتی که می توان آن را دلیل کاهش حس بویایی دانست ، وجود خونابه ها یا مخاطی که در بینی جمع شده است باشد .(درست مانند زمانی که سرما خورده اید و هیچ بویی احساس نمی کنید)
چه زمانی حس بویایی بعد از عمل بینی باز می گردد؟
به طور کلی از بین رفتن حس بویایی کاملا موقتی است و بعد از سپری شدن دوره نقاهت باز می گردد.
معمولا بازگشت احساس بویایی بعد از جراحی بینی چیزی حدود 3 الی 6 هفته بوده (تا ورم بخوابد) علاوه بر آن مدت زمانی که خونابه و مخاط بینی تخلیه می شوند نیز تاثیر گذار است. بنابراین به طور کلی در صورت از بین رفتن حس بویایی بعد از عمل ، یک ماه نیاز است که حس بویایی شما باز گردد.
درمان حس بویایی بعد از جراحی بینی
به طور کلی تنها درمان و بازگرداندن حس بویایی بعد از عمل بینی ، صبر و سپری کردن دوره نقاهت است. از آنجایی که این یکی از عوارض جانبی کوتاه مدت عمل بینی است ، خود به خود بر طرف شده و نیاز به درمان خاصی ندارد. اما اگر شرایط و علائم شما بعد از دوره نقاهت هم پایدار بود ، حتما به پزشک متخصص خود مراجعه کرده و علائم را ذکر کنید. همچنین مراجعه به پزشک متخصص حرفه ای ، میزان عوارض شما را بعد از عمل بینی کاهش می دهد. بنابراین انتخاب پزشک متخصص نیز بسیار تاثیرگذار است.
برگشت حس بویایی بعد از جراحی بینی
پس از جراحی بینی ، بینی دچار تورم می شود و محفظه های انتهای اعصاب بویایی را تحت فشار قرار داده و منجر به بسته شدن این محفظه ها البته تا حدود کمی می گردد ، بنابراین تا زمانی که تورم بینی وجود داشته باشد فرد با کاهش حس بویایی روبرو خواهد بود.
با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیقات به عمل آمده در زمینه تغییر حس بویایی بعد از عمل بینی در افرادی که تحت رینوپلاستی قرار گرفته اند ، می توان گفت حس بویایی در تقریبا 86 درصد از این افراد پس از گذشت 6 ماه به حالت سابق خود برگشته است.
البته باید به این مطلب اشاره داشت که برطرف شدن تورم بینی به طور کامل تقریبا یکسال به طول می انجامد ، بنابراین پس از برطرف شدن تمامی ورم های موجود در بینی ، حس بویایی به حالت اولیه و طبیعی خود باز خواهد گشت.
آیا امکان دارد که کاهش حس بویایی بعد از عمل دائمی شود ؟
در موارد نادر ممکن است کاهش حس بویایی بعد از عمل بینی دائمی شود ، اما این اتفاق بیشتر در جراحی هایی رخ می دهد که با آسیب مستقیم به اعصاب بویایی یا ناحیه بالایی بینی همراه باشد. در اکثر بیماران ، این کاهش حس موقتی و ناشی از تورم ، تجمع ترشحات یا انسداد مجاری بویایی است که با گذشت زمان بهبود می یابد. با این حال ، اگر پس از چند ماه حس بویایی باز نگردد یا بسیار ضعیف باقی بماند ، احتمال آسیب عصبی یا تغییرات ساختاری جدی تری وجود دارد که نیاز به بررسی دقیق توسط پزشک متخصص دارد.